Uyku Hakkında Bilmedikleriniz

Hayatınızda en çok zaman ayırıp yaptığın iş ne? Ders çalışmak mı? Kitap okumak veya oyun oynamak mı? Hayır, hayır en çok vakti okula harcıyorsun herhalde. Ama sana bunlardan daha uzun zaman alan bir iş söyleyeyim mi; uyku. Evet, uyku insan hayatının büyük bir bölümünü dolduran önemli bir iştir. Çünkü diğer her şeyi sağlıklı yapabilmek güzel bir uykuya bağlıdır.

Uyku, vücudun dünya ile iletişiminin belli süreliğine kesilmesi demektir. Çünkü uyku boyunca insanda yaşama belirtilerinin bir çoğu görülmez. Hatta bu sebeple eskiden uykuya ‘yarı ölüm’ denilirmiş. Hayatın yaklaşık üçte birini kaplayan bu uyku, insan için vazgeçilmez bir ihtiyaçtır. Vücudun suya, oksijene ve gıdaya ihtiyacı olduğu gibi uykuya da ihtiyacı vardır. Çünkü uyku esnasında vücut kendini yeniler.

Uyku yenilenmek demektir

Günlük işlerden yorulan bedenimiz uyku ile hayata kısa bir ara verir. Uyku esnasında vücutta meydana gelen değişiklik, vücudun eski gücünü toplamasını sağlar. Peki, uyku esnasında vücutta neler olur?

Siz uyurken vücudunuz ne yapıyor?

Kaslar gevşer ve vücut rahatlar. Uyku esnasında Melatonin (büyüme hormonu) daha çok çalışır. Melatonin vücuttaki hücreleri yenileyen hormondur. Uyku insana mutluluk hissi verir. Yani doğal antidepresandır.

Hiç uyumadan durulabilir mi?

Bir gece uyumasak ne olur? Veya bir insan hiç uyumadan kaç saat durabilir? Dünyada en uzun uykusuz kalma rekoru 264 saattir; yaklaşık 11 gün. Ancak bu rekoru kıran kişinin sağlığı bozulmuştur. Peki uzun süre uyumazsak ne olur?

Uyumayanların başına neler gelir?

Bir gece uyumayan kişi daha sabah saatlerinde çok gergin olur. Sinirli tavırlar sergiler. Öğlene doğru yorgunluk artar ve uyku bastırır. Hala uyumamışsa akşama doğru vücut reaksiyon göstermeye başlar. Dikkat eksikliği ve baş ağrısı meydana gelir. Eğer gece yarısına kadar yine uyumazsa vücut kendini kontrol etmekte zorlanır. Baş ağrısı artar. Baş dönmesi, görme bozukluğu, konuşma zorluğu ve hafıza kaybı gibi hastalık belirtileri baş gösterir. Artık vücut kontrolden çıkmıştır.

Çok uyku faydalı mı?

Az uyumanın zarar vermesi gibi çok uyku da zararlıdır. Gereğinden fazla uyuyan insanlar aynı az uyuyanlar gibi uykularını alamamış olarak uyanırlar. Çünkü vücudun uykuyu tam alabilmesi için her gün aynı saatte ve aynı miktarda uyumak gerekir. İdeal uyku; akşam 22.00 ile sabah 08.00 saatleri arasında, 7-8 saat civarı bir uykudur. Bundan fazlası insanlarda obezite gibi sağlık problemlerine yol açmaktadır.

Günde kaç saat uyumalıyız?

Bir bebek günün 16 saatini uyuyarak geçirir. Bebeklerin çok uyumasının sebebi büyüme hormonunun bu dönemde çok salgılanmasıdır. Bu süre büyüdükçe azalır. Çünkü çocukluk dönemine gelindiğinde büyüme yavaşlamaya başlar. Bir çocuğun günde en az 8 saat uyuması gerekir. Bu oran yetişkinlerde 7 saate düşerken yaşlılarda ise 6 saattir. Yani insan büyüdükçe uyuma süreleri de kısalır.

Kutu: Güzel bir uyku için neler yapmalıyız?

• Yatacağınız odayı düzenli tutun.
• Her gün aynı saatte ve aynı miktarda uyuyun.
• Yatma vaktine bir saat kala yeme-içmeyi bırakın.
• Yatağı ve yastığı kendinize göre ayarlayın. Ne çok sert, ne de çok yumuşak olmalı.
• Odanın karanlık olmasına dikkat edin.
• Uyurken sağ tarafa dönerek uyuyun.

Öğle uykusu (Kaylule)

Öğle uykusu akşama kadar geçen sürede beynin zinde olmasını sağlar. Yapılan araştırmalarda 15 ile 30 dakika arasındaki öğle uykusunun gece 2 saatlik uykuya eşit olduğu kanıtlanmıştır. Bu sebeple Çin ve Japonya’da bazı iş yerleri öğle uykusunu işçilerine zorunlu kılmıştır. Hatta öğle uykusu için uyku odaları bile yaptırmışlardır.